Różnorodność siedlisk i zespołów roślinnych stwarza dogodne warunki bytowania dla wielu gatunków zwierząt.
Najcenniejsze gatunki związane są z siedliskami leśnymi, wodnymi i wodno-błotnymi.
Wiele z występujących u nas gatunków należy do zagrożonych zarówno w skali kraju, jak i świata. I tak, spośród bezkręgowców, rzadszymi gatunkami owadów, które można spotkać są:
tęcznik liszkarz, koziróg dębosz, paź królowej, paź żeglarz, mieniak tęczowiec.
  Osobliwością obszaru Gminy (bardzo rzadki na tereni Pojezierza Mazurskiego) jest niewątpliwie paź żeglarz. Płazy reprezentuje między innymi: traszka zwyczajna i grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka, rzekotka, żaby: wodna, jeziorkowa, trawna, moczarowa i śmieszka.
Spośród gadów wymienić należy:
jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca, zaskrońca i żmiję zygzakowatą.
Szczególnie interesującą i bardzo licznie reprezentowaną grupę stanowi świat ptaków. Miejsca żerowiskowe i lęgowe znajduje tu między innymi:
myszołów, krogulec, kormoran, gągoł, pustułka, kobuz, żuraw, dzięcioł zielony oraz orlik krzykliwy,
podlegający szczególnej ochronie prawnej wraz z miejscem rozrodu i regularnego przebywania.
  Na szczególną uwagę zasługuje również, występujący w południowo-wschodniej części gminy w okolicach Kobułt derkacz - gatunek zagrożony globalnie.
Do bardziej znaczących ostoi ptaków należy użytek ekologiczny "Zlotowisko żurawi" gromadzący nawet do 2500 osobników oraz jezioro Pierwój, stanowiące miejsce występowania lęgowej kolonii kormorana.
Nad jeziorem Stromek często można obserwować czaple siwe, a osobliwością jest tu lęgowy perkoz rdzawoszyi.
Południowo-wschodnia część Gminy, a zwłaszcza okolice jeziora Białego są miejscem jesiennego żerowania i odpoczynku żurawi i gęsi zbożowej.
Pojezierze Mazurskie jest również jednym z najważniejszych w Polsce i Europie obszarów występowania bociana białego. Ważnym miejscem żerowiskowym bociana białego są łąki w rejonie wsi Rudziska. Nierzadko obserwuje się tutaj stada liczące po 50, a nawet 80 osobników.